Łąki kwietne założone zostały przez lubelskie Wody Polskie w kwietniu br. wzdłuż trasy rowerowej w dolinie rzeki Bystrzycy w Lublinie na 6 poletkach o powierzchni od 65 do 90 m2.
Rok założenia łąk kwietnych charakteryzował się dużą ilością opadów oraz równomiernym ich rozkładem, co wpłynęło na pozytywne efekty związane z kiełkowaniem nasion oraz wzrostem i rozwojem siewek. W runi łąk kwietnych założonych wzdłuż trasy rowerowej w dolinie Bystrzycy w okresie letnim dominowały gatunki wysiane, a najobficiej kwitły chaber bławatek Centaurea cyanus, komonica zwyczajna Lotus corniculatus, mak polny Papaver rhoeas, maruna bezwonna Matricaria perforata i jastrun właściwy Leucanthemum vulgare.
Do obsiewu 6 powierzchni łąk kwietnych zastosowano dwie mieszanki nasion: 1 mieszanka (Achillea millefolium, Agrimonia eupatoria, Anthemis tinctorial, Armeria maritima, Centaurea jacea, Centaurea scabiosa, Cichorium intybus, Coronilla varia, Cynoglossum officinale, Daucus carota, Echium vulgare, Knautia arvensis, Leontodon hispidus, Leucanthemum vulgare, Lotus corniculatus, Matricaria perforata, Oenothera sp., Papaver rhoeas, Salvia pratensis, Saponaria officinalis, Succisa pratensis, Tragopogon pratensis, Verbascum nigrum, Verbascum thapsiformae, Vicia grandiflora, Vicia villosa), 2 mieszanka (Borago officinalis, Calendula officinalis, Centaurea cyanus, Coreopsis tinctoria, Cosmos bipinnatus, Dracocephalum moldavica, Echinacea purpurea, Echium plantagineum, Fagopyrum acutatum, Gypsophila elegans, Leucanthemum vulgare, Linum usitatissimum, Lotus corniculatus, Melilotus albus, Melilotus officinalis, Melissa officinalis, Mirabilis jalapa, Nigella damascene, Papaver rhoeas, Phacelia tanacetifolia, Salvia officinalis, Thymus vulgaris, Trifolium incarnatum, Trifolium pratense).
W skład mieszanek nasion wykorzystanych do założenia łąk kwietnych w dolinie Bystrzycy wchodziły różnorodne rośliny jednoroczne i wieloletnie, wśród których można wyróżnić gatunki łąkowe, ozdobne, lecznicze oraz miododajne. Większość gatunków łąkowych należy do rodziny motylkowatych. Kwitną one w drugim roku uprawy. Żyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi, które dostarczają roślinom azot, dzięki czemu lepiej rosną i rozwijają się. Wśród nich znajdują się koniczyna łąkowa Trifolium pratense i komonica zwyczajna Lotus corniculatus. Największą część w mieszance stanowiły rośliny ozdobne np.: kosmos podwójnie pierzasty Cosmos bipinnatus, pszczelnik mołdawski Dracocephalum moldavica, jastrun właściwy Leucanthemum vulgare, jeżówka purpurowa Echinacea purpurea czy nachyłek barwierski Coreopsis tinctoria. Mają one dekoracyjne kwiaty o różnym odcieniu barwy żółtej, pomarańczowej, różowej, niebieskiej i fioletowej. Niektóre z nich wydzielają przyjemny zapach. W okresie owocowania czarnuszka damasceńska Nigella damascena i len zwyczajny Linum usitatissimum mają dekoracyjne owoce. W mieszance znajdują się również rośliny stosowane w ziołolecznictwie i przemyśle farmaceutycznym, m.in.: szałwia lekarska Salvia officinalis, melisa lekarska Melissa officinalis, jeżówka purpurowa Echinacea purpurea, nagietek lekarski Calendula officinalis, czy ogórecznik lekarski Borago officinalis. Zastosowane na łąkę kwietną gatunki roślin charakteryzują się różnorodną budową morfologiczną kwiatów. Są wśród nich kwiaty wargowe, koszyczkowe, dzwonkowe i motylkowe. Dzięki temu łąki kwietne zwabiają większą grupę zapylaczy – pszczoły, motyle i muchówki, oferując im pyłek i nektar.
Podczas prowadzenia monitoringu pojawiały się pozytywne opinie rowerzystów i spacerowiczów na temat efektów estetycznych i krajobrazowych założonych łąk kwietnych, co świadczy o akceptacji społecznej tego typu działań.
Po okresie letnim konieczne było przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych, aby w kolejnym roku w dalszym ciągu łąki kwietne pełniły swoją funkcję. Jesienne koszenie pielęgnacyjne wykonano 29 września 2020 roku. Zabieg ten miał na celu usunięcie chwastów jednorocznych oraz przekwitniętych części roślin wysianych, co zwiększyło walory estetyczne i krajobrazowe terenów położonych wzdłuż trasy rowerowej nad rzeką Bystrzycą. Po jesiennym koszeniu rośliny zregenerowały się, wzmocniły system korzeniowy, rozrosły się i pokryły całą powierzchnię poletek. W poszczególnych płatach dominowały gatunki wieloletnie, wysiane wiosną. Niewielką część zajmowały gatunki okolicznej flory. Okres jesienny charakteryzował się dużą ilością opadów oraz wyższą temperaturą w porównaniu do średnich wieloletnich charakterystycznych dla września i października. Po jesiennej inwentaryzacji stwierdzono około 56 gatunków roślin w każdym płacie. Część z nich zdążyła zawiązać i wysiać nasiona zwiększając bank nasion w glebie. Były to m.in. chaber bławatek Centaurea cyanus, jastrun właściwy Leucanthemum vulgare, komonica zwyczajna Lotus corniculatus, kosmos podwójnie pierzasty Cosmos bipinnatus, łyszczec nadobny Gypsophila elegans, ogórecznik lekarski Borago officinalis, mak polny Papaver rhoeas czy żmijowiec babkowaty Echium plantagineum.
Łąki kwietne wyróżniają się największymi walorami krajobrazowymi w 2 lub 3 roku po założeniu, kiedy pełnię kwitnienia osiągają rośliny wieloletnie.
Do założenia łąk kwietnych wzdłuż trasy rowerowej w dolinie Bystrzycy wykorzystano mieszanki, zawierające głównie nasiona gatunków wieloletnich. Efekty kwitnienia tych roślin powinny być widoczne w kolejnych sezonach wegetacyjnych, zakładając stosowanie odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych.
Efekty ekologiczne zaobserwowano już w roku założenia łąk kwietnych:
- zwiększenie bioróżnorodności (większa liczba gatunków roślin oraz różnorodność fauny, zwłaszcza bezkręgowców, w tym niezwykle pożytecznych owadów zapylających)
- zmniejszanie skutków suszy (mniejsza częstość koszenia terenów zieleni, które wymagają pielęgnacji)
Opracowanie: dr hab. Mariusz Kulik, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Agnieszka Dąbrowska – Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie
