Zestawy działań w ramach II aktualizacji Planu Gospodarowania Wodami na obszarze dorzecza Wisły (region wodny Bugu)

W dniu 17 lutego 2023 roku weszła w życie II aktualizacja Planu Gospodarowania Wodami na obszarze dorzecza Wisły ogłoszonego w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2022 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 300). Plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy to jedne z najważniejszych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej, które opracowywane są przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Najistotniejszą ich częścią jest zestaw działań, które będą realizowane po ich przyjęciu.

Celami gospodarowania wodami są:

• Zapobieganie pogorszeniu stanu jednolitych części wód
• Promowanie zrównoważonego korzystania z wód
• Wzmocnienie ochrony i poprawa stanu środowiska wodnego
• Redukcja lub eliminacja zrzutów i emisji substancji priorytetowych i priorytetowych substancji niebezpiecznych
• Ograniczenie zanieczyszczenia wód podziemnych

Działania prowadzące do osiągnięcia celów środowiskowych są elementem planów gospodarowania wodami.

Zestawy działań dla jednolitych części wód zostały opracowane w ramach analizy dostępnych materiałów oraz uzupełnione o dane pozyskane w procesie ankietyzacji. Podstawą zestawu działań były działania ukierunkowane na ochronę, poprawę stanu wód i sprzyjające osiąganiu celów środowiskowych jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) i podziemnych (jcwpd) oraz obszarów chronionych. Działania uzupełniające wskazane zostały na podstawie oceny ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych ustalonych dla jcwp i jcwpd.

KATALOG DZIAŁAŃ KRAJOWYCH stanowi zbiór działań możliwych do zrealizowania na poziomie krajowym, ukierunkowanych na osiągnięcie celów środowiskowych poprzez eliminację presji wpływającej na stan wód. Są to działania wynikające bezpośrednio z prawodawstwa krajowego.

Każdy katalog działań zawiera działania podstawowe określone w art. 11 ust. 3 Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz jeśli to uzasadnione, działania uzupełniające, przyjęte w celu osiągnięcia przez JCW celów środowiskowych.

DZIAŁANIA PODSTAWOWE określane mianem wymogów minimalnych, obejmują zarówno wszystkie działania wymagane dla wdrożenia prawodawstwa UE dotyczącego ochrony wód wychodzącego poza zakres RDW, jak i działania niezbędne do realizacji celów wskazanych w samej RDW (art. 4, art. 7, art. 9, art. 10), w tym precyzyjnie określone w art. 11 ust. 3 obowiązki i zakazy, które należy implementować do prawodawstwa krajowego.

DZIAŁANIA UZUPEŁNIAJĄCE mają otwarty charakter – ich zadaniem jest wsparcie działań podstawowych w realizacji celów zasadniczych z art. 4 RDW, ustala się je dla JCW zagrożonych nieosiągnięciem ustalonych dla nich celów środowiskowych w zależności od ustalenia przyczyn zagrożenia.

W regionie wodnym Bugu opracowano zestawy działań dla 237 jednolitych części wód (83% wszystkich jcw):

łącznie  1 098 działań: 826 działań podstawowych, 272 działania uzupełniające).

• Dla 212 jcwp rzecznych (RW) opracowano 1021 działań naprawczych (78% - działania podstawowe, 22% - uzupełniające).
• Dla 1 jcwp zbiornikowej (RWr) opracowano 2 działania naprawcze (100% - uzupełniające)
• Dla 17 jcwp jeziornych (LW) opracowano 52 działań naprawczych (27% - działania podstawowe, 73% - uzupełniające)
• Dla 7 jcwpd (podziemnych) opracowano 23 działania naprawcze (65% - działania podstawowe, 35% - uzupełniające)

źródło: https://apgw.gov.pl/assets/img/695,6_ZestawDzialan_Lublin_20210602.pdf

W latach 2023 – 2027 Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Lublinie i podległe mu Zarządy Zlewni będą realizowały m.in. następujące działania:

• Opracowanie programu poprawy retencji na terenach zurbanizowanych w zlewni jcwp;
• Realizacja przedsięwzięć zmierzających do zwiększenia ilości i czasu retencji wód na terenach zurbanizowanych w zlewni jcwp;
• Realizacja działań wynikających z planów ochrony i planów zadań ochronnych dla obszarów chronionych;
• Rozpoznanie zasadności realizacji działań naprawczych dla obszarów chronionych w zakresie dopływu zanieczyszczeń;
• Dodatkowy przegląd pozwoleń wodnoprawnych;
• Rozpoznanie zasadności realizacji działań naprawczych dla obszarów chronionych zależnych od hydromorfologii (wg celów środowiskowych: wymogów rzek włosienicznikowych, wylewy Q50);
• Analiza możliwości przebudowy budowli piętrzących w zakresie zapewniającym ciągłość biologiczną i spełnienie celów środowiskowych;
• Ocena wpływu budowli poprzecznych na ciągłość biologiczną i cele środowiskowe jcwp;
• Kontrola funkcjonowania urządzeń do migracji ryb;
• Monitoring skuteczności istniejących urządzeń do migracji ryb;
• Rozpoznanie zasadności realizacji działań naprawczych dla obszarów chronionych w zakresie utrzymania naturalnego charakteru koryta;
• Renaturyzacja jcwp z uwzględnieniem celów środowiskowych jcwp;
• Opracowanie wariantowej analizy sposobu udrożnienia budowli piętrzących na cieku wraz ze wskazaniem wariantu do realizacji oraz opracowaniem dokumentacji projektowej;
• Realizacja wybranego wariantu udrożnienia cieku - działanie inwestycyjne;
• Opracowanie wniosku na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP 407)