Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Lublinie realizuje zadanie pn.: „Wspieranie bioróżnorodności w dolinach rzek oraz retencji i mikroretencji”. W dniu 13 maja 2021 roku Wody Polskie i Urząd Miasta Krasnystaw podpisały porozumienie w sprawie realizacji projektu tworzenia „Kwietnych łąk” w dolinie rzeki Wieprz w granicach Miasta Krasnystaw. W tym celu wytypowano trzy obiekty w pełni spełniające wymagania siedliskowe dla takich zbiorowisk roślin.
Łąki kwietne to zbiorowiska roślinności zróżnicowane pod względem siedliskowo-florystycznym, niezależnie od tego pełnią też inne istotne funkcje przyrodnicze. Dzięki systemowi korzeniowemu roślin są odporne na suszę, a jednocześnie w czasie intensywnych opadów absorbują znaczne ilości wody. Ponadto wiele gatunków spośród nich to rośliny miododajne bardzo istotne dla owadów, zwłaszcza zapylaczy. Celem projektu było utworzenie śródmiejskich płatów łąk z roślinnością kwitnącą. Docelowo obiekty te będą mieć charakter zbiorowisk roślinności kwietnej, o zróżnicowanym składzie gatunkowym.
Termin realizacji tworzenia łąk kwietnych przypada zwykle na okres wiosenny i jesienny. Ta inwestycja mająca na celu utworzenie „Krasnostawskich Łąk Kwietnych” została wykonana w ostatnim tygodniu maja br., bowiem termin prac uzależniony był od właściwych warunków pogodowych. Należy zaznaczyć, że warunki te, zwłaszcza atmosferyczne w trakcie realizacji prac agrotechnicznych były wyjątkowo sprzyjające.
Obligatoryjne prace agrotechniczne miały na celu przygotowanie struktury powierzchni gruntu, dotychczas użytkowanych jako trwałe użytki zielone w celu utworzenia właściwego podłoża do zasiewu roślin kwietnych. W ramach prac przygotowawczych wykonano następujące działania:
- Wyrównano nierówności terenu o charakterze grądzików i nierówności z wykorzystaniem kultywatora i bron,
- Szczególną uwagę przyłożono do utrzymania najlepszych świeżych gleb mineralnych, w celu dalszego ich wykorzystania, wykorzystanie ciężkiego sprzętu maksymalnie ograniczono podczas ingerencji w edaficzną warstwę gleby,
- Podczas prac przygotowawczych zbiegi agrarne maksymalnie zminimalizowano, przede wszystkim mając na względzie warunki wilgotnościowe gleb.
Do obsiewu 3 powierzchni łąk kwietnych zastosowano mieszankę nasion o zróżnicowanych składzie gatunkowym.
W skład mieszanek nasion wchodziły różnorodne rośliny jednoroczne i wieloletnie, wśród których można wyróżnić gatunki: łąkowe, ozdobne, lecznicze oraz miododajne. Większość gatunków łąkowych należy do rodziny motylkowatych. Kwitną one w drugim roku uprawy. Żyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi, które dostarczają roślinom azot, dzięki czemu lepiej rosną i rozwijają się. Wśród nich znajdują się koniczyna łąkowa Trifolium pratense i komonica zwyczajna Lotus corniculatus. Największą część w mieszance stanowiły rośliny ozdobne np.: kosmos podwójnie pierzasty Cosmos bipinnatus, pszczelnik mołdawski Dracocephalum moldavica, jastrun właściwy Leucanthemum vulgare, jeżówka purpurowa Echinacea purpurea czy nachyłek barwierski Coreopsis tinctoria. Mają one dekoracyjne kwiaty o różnym odcieniu barwy żółtej, pomarańczowej, różowej, niebieskiej i fioletowej. Niektóre z nich wydzielają przyjemny zapach. W okresie owocowania czarnuszka damasceńska Nigella damascena i len zwyczajny Linum usitatissimum mają dekoracyjne owoce. W mieszance znajdują się również rośliny stosowane w ziołolecznictwie i przemyśle farmaceutycznym, m.in.: szałwia lekarska Salvia officinalis, melisa lekarska Melissa officinalis, jeżówka purpurowa Echinacea purpurea, nagietek lekarski Calendula officinalis, czy ogórecznik lekarski Borago officinalis.
Zastosowane na łąkę kwietną gatunki roślin charakteryzują się różnorodną budową morfologiczną kwiatów. Są wśród nich kwiaty wargowe, koszyczkowe, dzwonkowe i motylkowe. Dzięki temu łąki kwietne zwabiają większą grupę zapylaczy – pszczoły, motyle i muchówki, oferując im pyłek i nektar.
„Krasnostawskie Łąki Kwietne” wyróżnią się dużymi walorami florystycznymi i krajobrazowymi zwłaszcza w 2 lub 3 roku po ich założeniu, kiedy pełnię kwitnienia osiągną rośliny wieloletnie.
Nasze działania będą miały szeroki zasięg zarówno: promocyjny, edukacyjny jak również ekologiczno-przyrodniczy. Niewątpliwie będzie to miało swój oddźwięk w administracji sąsiadujących gmin jak i właścicieli prywatnych gruntów. Można zakładać, iż efektem długoterminowym naszych prac, mogą być inwestycje proekologiczne w gminie oraz obszarach przyległych.
Należy też zwrócić uwagę na fakt, iż Miasto Krasnystaw niewątpliwie zyska priorytety w aspekcie przyrodniczo-ekologicznym zwłaszcza we wzmocnieniu i ugruntowaniu poniższych funkcji, w tym:
- hydrologicznej - zachowanie i utrzymanie potencjału retencyjnego oraz ograniczanie skutków suszy,
- biocenotycznej - zachowanie i zwiększenie bioróżnorodności (łąki jako siedlisko: zapylaczy, motyli, drobnych ssaków i ptaków, siedlisko wielu innych (towarzyszących) gatunków roślin,
- ochronnej - ochrona gleb przed erozją wodną i wietrzną,
- klimatycznej - produkcja tlenu, nawilżanie i regulacja temperatury powietrza oraz gleby w kontekście mikroregionu,
- krajobrazowej - podnoszenie estetyki i atrakcyjności krajobrazu miejskiego.
